Zamek i ulica Zamkowa

Siedziba dawnych właścicieli miasta rodów: Potulickich i Grudzińskich, powstała w miejscu drewnianego grodu obronnego, otoczonego wodami jez. Miejskiego. Od wschodniej strony rozrastało się miasto, a od zachodu prawdopodobnie warownię odgradzała fosa.

Badania fundamentów i wątków cegieł wykazały proweniencję romańską oraz gotycką budowli, o czym świadczył fragment baszty, okna ostrołukowe oraz mury obwodowe grubości ponad 1 m. Wokół zamku mieszkali poddani, znajdowały się stajnie, młyn, browar oraz winnica. Kiedy ostatni właściciele przenieśli się do pobliskiej Oleśnicy w 1830 r powstał browar, gdzie produkowano piwo dworskie, a w 1855 roku, po pożarze, powstała tu fabryka fajansu. Obecnie miejsce dawnego zamku zajmuje centrum handlowe.

Ulica Zamkowa łączyła się z obecną ulicą J. Raczkowskiego i wspólnie z nią stanowiła drogę z miasta do chodzieskiego zamku. Nazywano ją Poznańską lub Żydowską (zamiennie z innymi pobliskimi ulicami), jednak najtrwalszą, mimo upływu lat nazwą pozostała Zamkowa. Przy tej ulicy mieściła się synagoga – centrum życia społeczności żydowskiej miasta. Nieopodal synagogi zamieszkiwała starszyzna gminy żydowskiej, a także rzemieślnicy: mistrzowie krawieccy, handlarze, kołodziej i kamieniarz. Tutaj, już w XX wieku, zamieszkiwał jako dziecko Roman Drews, znany polski chirurg, a także pierwszy honorowy obywatel Chodzieży. Na ulicy Zamkowej otwarto na przełomie wieków XIX i XX destylarnię alkoholu, a następnie przez lata mieściły się tam naprzemiennie: popularna restauracja i bar alkoholowy.